Uzmanlar tarafından “Beyin gıdası” olarak görülen balık yağının başta kalp hastalıkları olmak üzere kilo kaybından, kolesterolü düşürmeye kadar sayısız faydası bulunmaktadır.
Uzmanlar tarafından “Beyin gıdası” olarak görülen balık yağının başta kalp hastalıkları olmak üzere kilo kaybından, kolesterolü düşürmeye kadar sayısız faydası bulunmaktadır.
Balık Yağının Yararları
Balık yağının faydaları arasında çeşitli kalp rahatsızlıkları, kolesterol, depresyon, anksiyete bozuklukları, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), zayıflamış bağışıklık sistemi, kanser, diyabet, iltihaplanma, eklem iltihabı, iltihabi bağırsak sendromu, AIDS, Alzheimer, göz bozuklukları, sarı nokta hastalığı ve ülser tedavilerine yardımcı olarak kullanılması gelir. Bunlara ilave olarak kilo kaybı, sağlıklı bir hamilelik, doğurganlık ve cilt bakımı (özellikle sedef ve akne) için faydalıdır.
Balık yağı, sağlığa olan faydasını içindeki Docosahexaenoic Acid (DHA) ve Eicosapentaenoic Acid (EPA) gibi omega 3 yağ asitlerine borçludur. Balık yağındaki diğer yağ asitleri Alpha-linolenic Acid (ALA) ve Gamma-linolenic Acid (GLA)’dir. Balık yağının birçok faydası olmasına rağmen, kullanım alanlarının hepsinin doğru olmadığı yönünde yanıltıcı bilgiler de vardır. Balık yağı üreticileri, onu her derde deva şeklinde pazarlamaya çalışmaktadırlar. Aşağıda, balık yağının bilimsel araştırmalar ışığında ve bazıları da sadece hayvanlar üzerindeki çalışmalar neticesinde ispatlanmış faydalarını bulabilirsiniz.
İyi bir balık yağı, yani omega 3 yağ asidi kaynağı olan balıklar; hamsi, uskumru, tekir, alabalık, okyanus dil balığı, ringa balığı, deniz levreği, sardalya, kılıç balığı, mersin balığı, halibut, istiridye, ton balığı, kalkan, hamsi ve somondur. Bu balıkların 100 gramında 1 gram omega-3 bulunur. Yaygın olarak, ton balığı, ringa, uskumru, sardalya, alabalık ve somondan yağ elde edilir. Balık yağının kalitesi balığın cinsine bağlıdır. Balık yağı destekleri bozulmayı önlemek için bir miktar E vitamini içerebilir ve kalsiyum, demir, A, B1, B2, B3, C veya D vitamini ile birlikte alınabilirler.
Balık Yağının Sağlık Üzerine Etkileri
Omega-3 yağ asitleri ağrıyı ve şişkinliği azaltır. Bu yüzden göz kuruluğu ve sedef hastalığına iyi gelmektedir. Bu yağ asitleri aynı zamanda kanın kolay pıhtılaşmasını engeller; kalp hastalıklarının tedavisinde kullanılmasının sebebi de budur.
Kalp Sağlığı: Amerikan Kalp Vakfı’na göre, klinik çalışmalar omega 3’ün, kalp ve damar hastalıklarının oluşumunu azaltmakta etkin bir rol oynadığını ortaya koymuştur. Balık yağı zengin bir omega 3 kaynağıdır ve dolayısıyla kalp hastalıkları ve kalp ritim bozuklukları riskini azaltır. Aynı zamanda kötü kolestrolü (LDL) düşürür, iyi kolestrolü (HDL) arttırır, fazla trigliseridi düşürür. Ön araştırmalar, balık yağının damar sertliğini önlemek için de kullanılabileceğini göstermektedir. Bundan dolayı balık yağı, kalp krizini önlemekte etkindir ve düzenli kullanımı kalp krizine bağlı ani ölümlerini engellemeye yardımcı olabilir. Ancak ironiktir ki aşırı dozda balık yağı kullanmak kalp krizine neden olabilir. Amerikan Kalp Vakfı’na göre bu bulguların daha kapsamlı araştırmalarla kuvvetlendirilmesi gerekmektedir.
1. Kilo Verme
Balık yağı, kilo vermeye yardımcı bir besin desteği olarak da yaygınlaşmıştır. Güney Avustralya Üniversitesi'nden Prof. Peter Howe yönetimindeki çalışmalar, balık yağının kilo vermek için yapılan egzersizlerin etkisini artırdığını göstermiştir. Beslenmelerinde balık yağı kullanan gönüllüler, kullanmayanlara göre daha fazla kilo vermişlerdir. Egzersizin balık yağı ile birleşmesinin, vücudun şekli ve niteliği üzerinde pozitif bir etkisi vardır.
2. Bağışıklık Sistemini Güçlendirme
Düzenli balık yağı tüketmenin bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olduğuna ve bu sayede soğuk algınlığı, öksürük, grip gibi hastalıklara karşı dayanıklı olmanızı sağladığına inanılmaktadır. Balık yağı içindeki omega-3 yağ asitleri, vücuttaki sitokin ve eicosanoid’lerin miktar ve aktivitelerine etki ederek bağışıklığı güçlendirirler.
Temel olarak, balık yağının, insanlarda bağışıklığı güçlendirme potansiyeli vardır, fakat yine de insanlar üzerinde daha fazla araştırma yapılmasına ihtiyaç vardır. Balık yağı, bağışıklık sisteminin kendi organ ve dokularına saldırısı olarak bilinen Lupus hastalığına karşı da faydalıdır. Çalışmalar balık yağının Lupus’a bağlı olarak gelişen ateş, cilt döküntüsü ve yorgunluğu azalttığını göstermiştir.
3. İltihaplanmaya Karşı Özellikler
Balık yağı, kan ve dokulardaki iltihaplanmayı azaltmakta etkilidir. Balık yağı destek ürünlerinin düzenli kullanımı kronik iltihaplanma hastalıkları olanlar için faydalıdır. Balık yağı sindirim sistemi bozuklukları, çölyak hastalığı, kısa bağırsak sendromu ve iltihabi bağırak hastalıkları (Crohn hastalığı, ülseratif kolit) tedavileri üzerinde etkilidir.
Crohn hastalığından yakınan hastalar için vitamin, yağ ve destek ürünlerinin emilimi zordur. Balık yağı takviyeleri böyle hastalar için etkilidir. Ülseratif kolit durumunda, balık yağı, kalın bağırsakta lökotrien birikimini engeller. Özellikle başka takviye ürünleri ve ilaçlarla birlikte kullanılması ile, balık yağının iltihaplanmaya karşı olma özelliğini artırabilmek için çalışmalar yürütülmektedir.
4. Balık Yağı Kullanmanın İyi Geldiği Diğer Durumlar
Göz kuruluğu, glakom, yaşa bağlı makula dejeneresansı (AMD ya da Sarınokta hastalığı); kadınlarda göğüs ağrısı ve ağrılı PMS dönemi, düşük tehlikesi, erken doğum, hamilelikte ortaya çıkan yüksek tansiyon, hamilelik ve doğum sonrası depresyon; diyabet, astım, disleksi, obezite, böbrek hastalıkları, osteoporoz, sedef hastalığı, hareket ve koordinasyon bozuklukları, kanser ilaçlarına bağlı kilo kayıpları, artrit, depresyon, anksiyete, göz bozuklukları, Alzheimer, yetişkinlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), cilt kuruluğu, saç dökülmesi, akne, pankreas kanseri hastalarında görülen hiperlipidemi (kolesterol yüksekliği), diyabet, ülser, kısırlık, kan dolaşımı, yüksek tansiyon, böbrek hasarı, damar sağlığı, ALS hastalığı.