1
ALGORİTMA
Belirli bir problemi çözmek için gerekli adımlar kümesidir. Algoritma bir işi çözmek için
kullanılan yöntemdir. Gündelik yaşantımızda da algoritmalar kullanırız. Yol tarifi, yemek pişirme
işlemleri birer algoritmadır.
Bir algoritmanın özellikleri şu şekildedir:
1) Başlangıcı olmalı
2) Basit olmalı
3) Problemin çözümünü, mümkün olan en az adım ile en kısa sürede gerçekleştirmeli
4) Sonu olmalı
‘Algoritma’ kelimesinin kökeni:
Algoritma batılı bir bilim adamı tarafından değil, ünlü Arap matematikçi El-Harizmi tarafından
bulunmuştur. Harizmi‟nin 830 yılında yazdığı „El Cebr vel-Mukabele‟ isimli eseri batı dünyasının eline
geçtikten sonra, asıl kitap kaybolmuştur. Bu kitaptan edinilen bilgiler batı dünyasının ürünüymüş gibi
ilgi görmüştür. Algoritma da el-Harizmi‟nin değişik telâffuzlarının bir neticesi olmuştur.
Algoritmanın Akış Diyagramı ile İfade Edilmesi
Akış diyagramı (flow chart), bir algoritmanın adımlarının mantıksal sırasını, adımların birbiri
ile bağlantısını, bir işlemden diğerine nasıl gidileceğini belirten kontrol mekanizmalarını, özel bazı
şekil ve sembollerle anlatan bir ifade biçimidir. Aşağıda bu semboller görülmektedir:
Programın başlangıç ve bitişi için kullanılır.
Bilgi giriş çıkışı için kullanılır.
Aktarma, aritmetik hesaplama, işlem
Karar alma için kullanılır.
Döngü
Birleştirme çizgileri
Yazdır
Bağlantı
2
Programlama Dilleri Çeşitleri
1- Derecelerine göre diller :
Yüksek Orta Alçak
İnsan diline yakın, anlaşılması
kolay dillerdir. Pascal, Basic
vb. .
İnsana yaklaşan dillerdir. C vb. İnsan diline çok uzak,
bilgisayar dillerine yakın
dillerdir. Assembly
2- Yapılarına göre diller:
:.
Yapısal Diller Yapısal Olmayan Diller
Alt program veya fonksiyon kullanılarak
oluşturulan programlardır.(Pascal, C vb.)
Program içinde dallanmalar olan, go to ile işlem
yapılan dillerdir..( Basic gibi)
Algoritma Ve Akış Şeması Örnekleri
Örnek-1 : Bir ücretlinin sicil numarası, çalışma saati ve saat ücreti bilgisayara giriş olarak veriliyor.
Ücretlinin bu bilgilerle maaşını hesaplayan algoritmayı ve akış şemasını çiziniz.
Algoritması
1) Başla
2) Sicilno., calsa, saucret oku
3) Maas= calsa x saucret
4) Sicilno, Maas yaz
5) Dur.
Akış Şeması
BAŞLA
SicilNo
Calsa
Sauc
Maas = Calsa X
Sauc
DUR
SicilNo
Maas
3
Örnek-2 : Örnek-1‟deki işçiden %14 SSK, %15 gelir vergisi kesildiğini hesaba katarak net maaşı, sicil
numarasını, SSK primini ve vergi miktarını ekrana yazdıran algoritma ve akış şemasını hazırlayınız.
Algoritması
1) Başla
2) Sicilno, Calsa, Saucret oku
3) Maas = Calsa x Saucret
4) Prim = Maas x 0.14
5) Vergi = Maas x 0.15
6) Netmaas = Maas -(Prim + Vergi)
7) Sicilno, Netmaaş,Vergi, Prim yaz
8) Dur.
Akış Şeması
BAŞLA
SicilNo
Calsa,Sauc
Maas = Calsa x Sauc
DUR
SicilNo
Netmaas
Prim
Vergi
Prim = Maas x 0.14
Vergi = Maas x 0.15
Netmaas = Maas – (Vergi + Prim)
4
Örnek-3 : Klavyeden girilen iki sayıdan büyük olanını bulup ekrana yazdıran algoritma ve akış
şemasını hazırlayınız.
Algoritması
1) Başla
2) A ve B sayılarını oku
3) Eğer A = B ise A B „ye eşit‟ yaz Git 6
4) Eğer A > B ise A B „den büyük‟ yaz git 6
5) Yaz B A „dan büyük‟
6) Dur
Akış Şeması
E
H
E
H
BAŞLA
A, B
A = B
?
A > B
?
A eşit B
A büyük
DUR
B büyük
5
Örnek-4 : Bir okuldaki 35 öğretmenin maaşlarını okuyup maaş toplamını ekrana yazdıran algoritma ve
akış şemasını hazırlayınız.
Algoritması
1) Başla
2) TM = 0
3) S = 0
4) Maas‟ı oku
5) TM = TM+ Maas
6) S = S +1
7) Eğer S < 35 ise git 4
8) Yaz TM
9) Dur
Akış Şeması
E
H
BAŞLA
TM = 0
S = 0
TM = TM + Maas
S = S + 1
S < 35
?
TM
Maas
DUR
6
Örnek-5 : 1 – 100 arasında yer alan çift sayıların toplamını bulan algoritma ve akış şemasını
hazırlayınız.
Algoritması
1) Başla
2) T = 0
3) Döngü I = 2 den 100‟e 2‟şer ilerle
4) T = T+I
5) Döngü sonu I
6) Yaz T
7) Dur
Akış Şeması
BAŞLA
T = 0
T = T + I
I : 2,100,2
I
T
DUR
7
Örnek-6 : Klavyeden girilecek n tane sayının ortalamasını alan algoritma ve akış şemasını hazırlayınız.
Algoritması
1. Başla
2. T = 0
3. N „ i oku
4. I = 1
5. Eğer I >= N ise Git 6 değilse git 10
6. Sayi oku
7. T = T + Sayi
8. I = I + 1
9. Git 5
10. Ort = T / N
11. Yaz Ort
12. Dur
Akış Şeması
E
H
BAŞLA
T = 0
I = 1
ORT = T/N
T = T + Sayi I = I + 1 I =< N
?
Sayi
ORT DUR
N
8
Örnek-7 : Verilen kenarlarına göre bir üçgenin, ne çeşit olduğunu bulan algoritma ve akış şemasını
hazırlayınız.
Algoritması
1) Başla
2) a, b ve c kenarlarını oku.
3) Eğer (a = b) ve (b = c) ise Yaz “eşkenar” Git 6
4) Eğer (a = c) veya (b = c) ise Yaz “ikizkenar” Git 6
5) Yaz “çeşitkenar”
6) Dur
Akış Şeması
E E
H H
E
H
BAŞLA
a, b, c
a=c
?
a=b
?
EŞKENAR
İKİZKENAR
ÇEŞİT
KENAR
DUR
b=c
?
9
Örnek-8 : Klavyeden girilen n sayısının faktoriyelini alan algoritma ve akış şemasını hazırlayınız.
Algoritması
1) Başla
2) N‟i oku
3) Faktor = 1
4) S = 1
5) Faktor = Faktor x S
6) Eğer S <= N ise S = S + 1 git 5
7) Yaz Faktor
8) Dur
Akış Şeması
E
H
BAŞLA
N
Faktor = 1
S = 1
Faktor = Faktor x S
S< = N
? S = S + 1
Faktor
DUR
10
Örnek-9 : İkinci dereceden bir denklemin köklerini bulan algoritma ve akış şemasını hazırlayınız.
Algoritması
1) Başla
2) Denklemin katsayılarını oku a,b,c
3) Diskriminant = b x b – 4 x a x c
4) Eğer Diskriminant < 0 ise Yaz “kökler sanal” Git 9
5) K = Karekök(Diskriminant)
6) X1 = (-b + K) /(2 x a)
7) X2 = (-b - K) / (2 x a)
8) Yaz X1, X2
9) Dur
Akış Şeması
E
H
BAŞLA
a,b,c
D = b x b - 4 x a x c
D < 0
?
Kökler Sanal
X1 = (-b+D1/2)/(2 x a)
X2 = (-b-D
1/2)/(2 x a)
X1, X2
DUR
11
Örnek-10 : İlk 7 terim ,için fibonacci sayılarını bulan algoritma ve akış şemasını hazırlayınız.
Algoritması
1) Başla
2) A1 = 1
3) A2 = 2
4) I = 3
5) Yaz A1
6) Yaz A2
7) Eğer I > 7 ise Git 14
8) A3 = A1 + A2
9) Yaz A3
10) A1 = A2
11) A2 = A3
12) I = I + 1
13) Git 5
14) Dur
Akış Şeması
BAŞLA
A1=1, A2=2
A1, A2
yaz
I: 3,7,1
A3=A1+A2
A3
A1=A2,
A2=A3
I
DUR
12
Örnek-11 : 10 tabanında verilen bir sayıyı 2 tabanına çeviren algoritmayı yazınız.
Algoritması
1) Başla
2) Oku sayi
3) I = 1
4) Eğer sayi = 0 ise Git 12
5) Bolum = sayi / 2
6) Kalan = sayi – Bolum x 2
7) A[I] = Kalan
8) Yaz I, Bolum, Kalan
9) sayi = Bolum
10) I = I + 1
11) Git 4
12) k = I dan 1 e kadar döngü
13) Yaz A[I]
14) Döngü sonu k
15) Dur
Örnek-12 : Klavyeden girilen 10 sayıyı sıralayan algoritmayı yazınız.
Algoritması
1) Başla
2) I = 1”den 10”a kadar döngü
Oku A[I]
Yaz A[I]
3) Döngü sonu I
4) I = 1”den 9”a kadar döngü
5) J = 1 + 1”den 10”a kadar döngü
6) Eğer A[I] > a[J] ise
Ara = A[I]
A[I] = A[J]
A[J] = Ara
7) Döngü sonu J, I
8) I = 1„den 10‟a kadar döngü
9) Yaz A[I]
10) Döngü sonu I
11) Dur
HARUN AYGÜN
