İnsansız hava aracı (İHA), genel olarak bilinen adıyla drone (Türkçesi yerden kumandalı hava aracı–dron diye okunur) uzaktan kumanda edilen bir tür uçaktır. İHA'lar iki sınıfa ayrılır: İlki uzaktan kumanda edilerek uçan, diğeri ise kendiliğinden belli bir uçuş planı üzerinden otomatik olarak hareket edebilen uçaklardır. Keşif amaçlı üretilen İHA'lar günümüzde birçok saldırı görevinde de kullanılmaktadır. Militanlara karşı birçok başarılı saldırı gerçekleştiren bu hava araçları çoğu zaman sivil hedefleri de vurarak insan ölümlerine neden olmaktadır.
İHA'lar bunun yanında son zamanlarda yangın söndürmek amaçlı olarak da kullanılmaktadır. Bu araçlar genellikle normal savaş uçakları için zor, kirli ve tehlikeli görevlerde kullanılır.
Günümüzde çok farklı şekil, ebat, konfigürasyon ve karakterde araçlar üretilmektedir. Tarihsel olarak bakıldığında basitçe İHA'lar birer "drone"dur. Ancak bağımsız kumanda sistemleri çok geliştirilmiştir. Bu maddenin amacı İHA'lar ile güdümlü füzelerin farklarını ortaya çıkartmaktır. Öncelikle İHA'lar tekrar kullanılabilir. Mürettebatsız olarak kontrol edilerek durmadan belli bir irtifada uçabilir. Ayrıca bu araçlar jet motoru veya iki zamanlı motor yardımıyla uçar. Bunun yanında seyir füzeleri her ne kadar insansız ve uzaktan kumanda ile yönetiliyor olsalar bile İHA olarak sınıflandırılmazlar.
İHA’ları altı farklı başlık altında sınıflandırabiliriz: (bunun yanında bazı araçlar birkaç farklı özelliği bünyesinde barındırabilir):
Hedef ve yem – düşman hava savunma veya savaş uçaklarına karşı yem olarak kullanılarak hedef belirlemede yardımcı olan araçlar
Keşif ve gözetleme – düşmana ait cephe bilgilerini toplayan araçlar
Çatışma – yüksek riskli görevlerde kullanılan saldırı kapasitesine sahip araçlar (bakınız İnsansız hava çatışma aracı)
Lojistik – kargo ve lojistik destek amaçlı araçlar
araştırma ve geliştirme – gelecekte kullanılmak amacıyla farklı İHA teknolojilerinin denendiği araçlar
Sivil ve ticari – sivil ve ticari amaçlar için kullanılan araçlar
Bunun yanında İHA’lar ParcAberporth İnsansız Sistemler forumunda uçuş menzil ve irtifalarına göre de sınıflandırılırlar:
Elle taşınabilen (Handheld) 600 metre irtifa ve ortalama 2 km menzil
Close 1500 metre irtifa ve ortalama 10 km menzil
NATO tipi 3000 metre irtifa ve ortalama 50 km menzil
Taktiksel 5500 metre irtifa ve ortalama 160 km menzil
MALE (medium altitude, long endurance Türkçesi orta irtifa, uzun havada kalış) 9000 metre irtifa ve ortalama 200 km havada kalış
HALE (high altitude, long endurance Türkçesi yüksek irtifa uzun havada kalış) 9000 metre irtifa ve belli olmayan havada kalış
HYPERSONIC yüksek hızlı (süpersonik (Mach 1-5) veya hipersonik (Mach 5+) hızında) 15000 metre veya yörünge altı irtifa ve ortalama 200 km menzil
ORBITAL alçak dünya yörüngesinde (Mach 25+)
CIS Lunar Dünya-Ay uçuşu
Additional category can be applied in pattern of function: fixed routes vs. dynamically variable routes:
Trene bağlı İHA (TCUAV) 3 farklı konseptin kombinasyonundan oluşur: İnsansız hava aracı (İHA), İnsansız kara taşıtı (İKT) ve tren.
Silahla donatılmış olan insansız hava araçlarına SİHA denir.
SİHA yani silahlarla donatılmış insansız hava araçları ilk silah kullanılan insansız hava aracımızdır. SİHA'nın gövde uzunluğu 6.6 metre, kanat açıklığı ise 12 metredir. Toplam kalkış ağırlı 650 kg olan SİHA'ların faydalı yük ağırlığı 55 kg'dir. Ayrıca azami hızı 135 knottur. Servis irtifası 27 bin feet olan SİHA'lar havada 25 saat boyunca kalabilmektedir.
İHA'lar bunun yanında son zamanlarda yangın söndürmek amaçlı olarak da kullanılmaktadır. Bu araçlar genellikle normal savaş uçakları için zor, kirli ve tehlikeli görevlerde kullanılır.
Günümüzde çok farklı şekil, ebat, konfigürasyon ve karakterde araçlar üretilmektedir. Tarihsel olarak bakıldığında basitçe İHA'lar birer "drone"dur. Ancak bağımsız kumanda sistemleri çok geliştirilmiştir. Bu maddenin amacı İHA'lar ile güdümlü füzelerin farklarını ortaya çıkartmaktır. Öncelikle İHA'lar tekrar kullanılabilir. Mürettebatsız olarak kontrol edilerek durmadan belli bir irtifada uçabilir. Ayrıca bu araçlar jet motoru veya iki zamanlı motor yardımıyla uçar. Bunun yanında seyir füzeleri her ne kadar insansız ve uzaktan kumanda ile yönetiliyor olsalar bile İHA olarak sınıflandırılmazlar.
İHA’ları altı farklı başlık altında sınıflandırabiliriz: (bunun yanında bazı araçlar birkaç farklı özelliği bünyesinde barındırabilir):
Hedef ve yem – düşman hava savunma veya savaş uçaklarına karşı yem olarak kullanılarak hedef belirlemede yardımcı olan araçlar
Keşif ve gözetleme – düşmana ait cephe bilgilerini toplayan araçlar
Çatışma – yüksek riskli görevlerde kullanılan saldırı kapasitesine sahip araçlar (bakınız İnsansız hava çatışma aracı)
Lojistik – kargo ve lojistik destek amaçlı araçlar
araştırma ve geliştirme – gelecekte kullanılmak amacıyla farklı İHA teknolojilerinin denendiği araçlar
Sivil ve ticari – sivil ve ticari amaçlar için kullanılan araçlar
Bunun yanında İHA’lar ParcAberporth İnsansız Sistemler forumunda uçuş menzil ve irtifalarına göre de sınıflandırılırlar:
Elle taşınabilen (Handheld) 600 metre irtifa ve ortalama 2 km menzil
Close 1500 metre irtifa ve ortalama 10 km menzil
NATO tipi 3000 metre irtifa ve ortalama 50 km menzil
Taktiksel 5500 metre irtifa ve ortalama 160 km menzil
MALE (medium altitude, long endurance Türkçesi orta irtifa, uzun havada kalış) 9000 metre irtifa ve ortalama 200 km havada kalış
HALE (high altitude, long endurance Türkçesi yüksek irtifa uzun havada kalış) 9000 metre irtifa ve belli olmayan havada kalış
HYPERSONIC yüksek hızlı (süpersonik (Mach 1-5) veya hipersonik (Mach 5+) hızında) 15000 metre veya yörünge altı irtifa ve ortalama 200 km menzil
ORBITAL alçak dünya yörüngesinde (Mach 25+)
CIS Lunar Dünya-Ay uçuşu
Additional category can be applied in pattern of function: fixed routes vs. dynamically variable routes:
Trene bağlı İHA (TCUAV) 3 farklı konseptin kombinasyonundan oluşur: İnsansız hava aracı (İHA), İnsansız kara taşıtı (İKT) ve tren.
SİHA nedir ?
Silahla donatılmış olan insansız hava araçlarına SİHA denir.