Kur'an-ı Kerim de Harun geçen ayetler

•  Nisa Suresi, 163. ayet: Nuh'a ve ondan sonraki peygamberlere vahyettiğimiz gibi, sana da vahyettik. İbrahim'e, İsmail'e, İshak'a, Yakub'a, torunlarına, İsa'ya, Eyyub'a, Yunus'a, Harun'a ve Süleyman'a da vahyettik. Davud'a da Zebur verdik.
• En'am Suresi, 84. ayet: Ve ona İshak'ı ve Yakub'u armağan ettik, hepsini hidayete eriştirdik; bundan önce de Nuh'u ve onun soyundan Davud'u, Süleyman'ı, Eyyub'u, Yusuf'u, Musa'yı ve Harun'u hidayete ulaştırdık. Biz, iyilik yapanları işte böyle ödüllendiririz.
• Araf Suresi, 142. ayet: Musa ile otuz gece için sözleştik ve ona bir on daha ekledik. Böylece Rabbinin belirlediği süre, kırk geceye tamamlandı. Musa, kardeşi Harun'a "Kavmimde benim yerime geç, ıslah et ve bozguncuların yolunu tutma" dedi.
• Araf Suresi, 150. ayet: Musa kavmine oldukça kızgın, üzgün olarak döndüğünde onlara: "Beni arkamdan, ne kötü temsil ettiniz? Rabbinizin emrini çabuklaştırdınız, öyle mi?" dedi. Levhaları bıraktı ve kardeşini başından tutup kendisine doğru çekiyordu (ki Harun ona:) "Annem oğlu, bu topluluk beni zayıflattı (hırpalayıp güçsüzleştirdi) ve neredeyse beni öldürmeye giriştiler. Bari sen düşmanları sevindirecek bir şey yapma ve beni bu zalimler topluluğuyla birlikte kılma (sayma)" dedi.
• Yunus Suresi, 75. ayet: Sonra bunların ardından Firavun'a ve onun önde gelen çevresine Musa'yı ve Harun'u ayetlerimizle gönderdik. Fakat onlar büyüklendiler. Onlar suçlu-günahkar bir kavimdi.
• Meryem Suresi, 53. ayet: Ona Rahmetimiz'den kardeşi Harun'u da bir peygamber olarak armağan ettik.
• Taha Suresi, 29. ayet: "Ailemden bana bir yardımcı kıl,"
• Taha Suresi, 30. ayet: "Kardeşim Harun'u"
• Taha Suresi, 31. ayet: "Onunla arkamı kuvvetlendir."
• Taha Suresi, 32. ayet: "Onu işimde ortak kıl,"
• Taha Suresi, 33. ayet: "Böylece Seni çok tesbih edelim."
• Taha Suresi, 34. ayet: "Ve Seni çok zikredelim."
• Taha Suresi, 35. ayet: "Şüphesiz Sen bizi görüyorsun."
• Taha Suresi, 70. ayet: Bunun üzerine büyücüler, secdeye kapandılar: "Harun'un ve Musa'nın Rabbine iman ettik" dediler.
• Taha Suresi, 90. ayet: Andolsun, Harun bundan önce onlara: "Ey kavmim, gerçekten siz bununla fitneye düşürüldünüz (denendiniz). Sizin asıl Rabbiniz Rahman (olan Allah)dır; şu halde bana uyun ve emrime itaat edin" demişti.
• Enbiya Suresi, 48. ayet: Andolsun, Biz Musa'ya ve Harun'a, takva sahipleri için bir aydınlık ve bir öğüt (zikir) olarak, hak ile batılı birbirinden ayıran (furkan)ı verdik.
• Mü'minun Suresi, 45. ayet: Sonra Musa ve kardeşi Harun'u ayetlerimizle ve apaçık bir delille gönderdik.
• Furkan Suresi, 35. ayet: Andolsun, Biz Musa'ya kitabı verdik ve onunla birlikte kardeşi Harun'u yardımcı kıldık.
• Saffat Suresi, 114. ayet: Andolsun, Biz Musa'ya ve Harun'a lütufta bulunduk.
• Saffat Suresi, 119. ayet: Sonra gelenler arasında da ikisine (hayırlı ve şerefli bir isim) bıraktık.
• Saffat Suresi, 120. ayet: Musa'ya ve Harun'a selam olsun.

Kur'an-ı Kerim'deki Süreler ve Anlamları

1. Fatiha süresi: Kuran-ı Kerimdeki en faziletli surelerden biridir. Fatiha'nın sözlük anlamı başlangıç ve açılış. 7 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
2. Bakara süresi: Anlamı: Boğa, Sığır. 286 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
3. Ali- İmran süresi: Anlamı: İmran'ın Ailesi. 200 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
4. Nisa süresi: Anlamı: Kadınlar. 176 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
5. Mâide süresi: Anlamı: Sofra. 126 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
6. En'am süresi: Neam kelimesinin çoğuludur. Sözlük anlamı halktır. 165 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
7. A'raf süresi: Cennet ve cehennemin arasında olan yer. 206 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
8. Enfal süresi: Anlamı: Ganimetler, hazineler. 75 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
9. Tevbe süresi: anlamı : Günahların affedilmesi için edilen dua. 129 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
10. Yunus süresi: Surede Hz. Yunus anlatıldığı için bu ismi almıştır. 109 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
11. Hûd süresi: Surede Hz. Hud anlatılır. 123 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
12. Yusuf süresi: Hz. Yusuf'un anlatıldığı suredir. 111 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
13. Rad süresi: Anlamı: Gök Gürültüsü . 43 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
14. İbrahim süresi: Ulu'l Azm peygamberlerinden biri olan Hz. İbrahim anlatılır. 52 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
15. Hicr süresi: Surede Hicr adlı bir yer anlatıldığı içi bu isim verilmiştir. 99 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
16. Nahl süresi: Anlamı: Bal Arısı. 128 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
17. İsra süresi: Anlamı: Gece Yürüyüşü. 111 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
18. Kehf süresi: Surede ''Yedi Uyuyanlar'' olarak da bilinen kişiler ve saklandıkları Kehf mağarası anlatılır. 110 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
19. Meryem süresi: Hz. İsa'nın annesi. 98 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
20. Ta-Ha süresi: Surenin başında Ta ve Ha harfleri yer aldığı için Ta-Ha ismi verilmiştir. 135 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
21. Enbiya süresi: Anlamı: Peygamberler. 112 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
22. Hac süresi: Surede Hac ibadetinin faziletleri ayrıntılı bir şekilde anlatılır. 78 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
23. Müminun süresi: Anlamı: İman edenler. 118 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
24. Nur süresi: Anlamı: Işık, parlaklık. 64 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
25. Furkan süresi: Anlamı: Hak ile Batıl arasındaki farkları bilen ve ona göre davranan. 77 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
26. Şuara süresi: Anlamı: Şairler. 227 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
27. Neml süresi: Anlamı: Karınca. 93 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
28. Kasas süresi: Anlamı: Tarihi Olaylar. 88 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
29. Ankebut süresi: Anlamı: Dişi Örümcek demektir. 69 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
30. Rum süresi: Romalıları anlattığı için bu ismi almıştır. 60 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
31. Lokman süresi: Surede Hz. Lokman anlatılır. 34 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
32. Secde süresi: Surede yalnızca Allah'a secde edilmesi gerektiği anlatılır. 30 ayettir. Medine'de nazil olmuştur. 
33. Ahzab süresi: Anlamı: Topluluklar. 73 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
34. Sebe süresi: Surede Seba adlı bir kabile anlatılır. 54 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
35. Fâtır süresi: Anlamı: Yoktan var eden, yaratan demektir. 45 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
36. Ya-Sin süresi: En faziletli surelerden biridir. Hz. Muhammed Yasin Suresi, Kuran'ın kalbi olarak tanımlamıştır. 83 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur. 
37. Saffat süresi: Anlamı: Saf Tutanlar. 182 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
38. Sad süresi: İlk harfi Sad olduğu için bu ismi almıştır. 88 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
39. Zümer süresi: Anlamı: Yığınlar demektir. 75 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
40. Mümin Süresi: Anlamı: Affeden demektir. 85 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
41. Fussilet süresi: Anlamı: Detaylı demektir. 54 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
42. Şura süresi: Anlamı: İstişare etmek, danışmak anlamına gelir. 53 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
43. Zuhruf süresi: Anlamı: Altın ve benzeri takılar, süsler, ziynetler demektir. 89 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur. 
44. Duhan süresi: Anlamı: Dumanlar demektir. 59 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
45. Casiye süresi: Anlamı: Diz çökmek. 37 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
46. Ahkaf süresi: Ahkaf adlı bir yerden bahsedildiği için bu ismi almıştır. 35 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
47. Muhammed süresi : peygamberimiz adı verilmiştir. 38 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
48. Fetih süresi: Anlamı: Bir şehri ya da bölgeyi düşman elinden almak demektir. 29 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
49. Hucurat süresi: Anlamı: Odalar demektir. 18 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
50. Kaf süresi: Kaf harfiyle başladığı için bu ismi almıştır. 45 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
51. Zariyat süresi: Anlamı: Savuranlar demektir. 60 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
52. Tur süresi: Surede Tur Dağından bahsedilir. 49 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
53. Necm süresi: Anlamı: Yıldız. 62 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
54. Kamer süresi: Anlamı: Ay. 55 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
55. Rahman süresi: Anlamı: Hem ahirette hem de dünyada çok bağışlayan demektir. 78 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
56. Vakıa süresi: Anlamı: olay. 96 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
57. Hadid süresi: Anlamı demirdir. 29 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
58. Mücadile süresi: Anlamı: Mücadele eden kadın demektir. 22 ayettir. Medine'denazil olmuştur.
59. Haşr süresi: Anlamı: Toplanma, bir araya gelmek demektir. 24 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
60. Mümtehine süresi: Anlamı: İmtihan edilen anlamına gelir. 13 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
61. Saf süresi: Anlamı: Saf tutmak demektir. 14 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
62. Cuma süresi: Anlamı: Toplanmak, bir araya gelmek demektir. 11 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
63. Münafikun süresi: Anlamı: Münafıklar, riyakarlar. 11 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
64. Tegabun süresi: Anlamı: Aldanmak. 18 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
65. Talak suresi: Anlamı: Boşanma. 12 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
66. Tahrim süresi: Anlamı: Yasaklamak, haram kılmak demektir. 12 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
67. Mülk süresi: Anlamı: Yönetmek, idare etmek demektir. 30 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
68. Kalem süresi: İlk ayetinde kalem geçtiği için bu ismi almıştır. 52 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
69. Hakka süresi: Anlamı: Gerçekleşen olaylar demektir. 52 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
70. Mearic süresi: Anlamı: Yükseliş yolları. Miraç ile aynı kökten türemiştir. 44 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
71. Nuh süresi: Surede Hz. Nuh anlatılır. 28 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
72. Cin süresi: Surede Müslüman cinlerden bahsedilir. 28 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
73. Müzemmil süresi: Anlamı: Bir şeye bürünen, gizlenen demektir. 20 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
74. Müdessir süresi: Anlamı: Saklanan demektir. 56 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
75. Kıyamet süresi: Surede her insanın ahiret gününde diriltileceği anlatılır. 40 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
76. İnsan süresi: İlk ayette insan sözcüğü geçtiği için bu ismi almıştır. 31 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
77. Mürselat süresi: Anlamı: Mürsel kelimesinin çoğuludur. Gönderilenler demektir. 50 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
78. Nebe süresi: Anlamı: Haber. 40 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
79. Naziat süresi: Anlamı: Söküp Çıkaranlar anlamına gelir. 46 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
80. Abese süresi: Anlamı: Surat astı, yüzünü buruşturdu demektir. 42 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
81. Tekvir süresi: Anlamı: Dolamak, sarmak demektir. 29 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
82. İnfitar süresi: Anlamı: Parça parça olma. 19  ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
83. Mutafffifin süresi: Anlamı: Kandıranlar, aldatanlar, hile yapanlar demektir. 36 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
84. İnşikak süresi: Anlamı: Yarılma, ikiye ayrılma demektir. 25 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
85. Buruc süresi: Anlamı: Burç kelimesinin çoğuludur. 22 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
86. Tarık süresi: Surede Tarık yıldızı anlatılır. 17 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
87. Ala süresi: Anlamı: Ulu, yüce demektir. 19 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
88. Gaşiye süresi: Anlamı: Çepeçevre saran kuşatan anlamına gelir. 26 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
89. Fecir süresi: Anlamı: Sabah vakti demektir. 30 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
90. Beled süresi: Anlamı: Kent, şehir. 20 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
91. Şems süresi: Anlamı: Güneş. 15 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
92. Leyl süresi: Anlamı: Gece manasına gelir. 21 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
93. Duha süresi: Anlamı: Kuşluk vakti demektir. 11 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
94. İnşirah süresi: Anlamı: Gönül açıklığı, ferahlık manasına gelir. 8 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
95. Tin süresi: Anlamı: İncir . 8 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
96. Alak süresi: Anlamı: Pıhtılaşmış kan demektir. 19 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
97. Kadir süresi: Anlamı: Yücelik ve kudret manasına gelir. Kadir gecesi . 5 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.
98. Beyyine süresi: Anlamı: Delil demektir. 8 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.
99. Zilzal süresi: Anlamı: Zelzele, sarsıntı. 8 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.

100. Adiyat süresi: Anlamı: Çok hızlı koşmak, nefes nefes kalmak demektir. 11 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.

101. Karia süresi: Anlamı: Çok yüksek ses. 11 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.

102. Tekasür süresi: Anlamı: Sayıca üstünlük, çoğalmak manasına gelir. 8 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.

103. Asr süresi: Anlamı: Devir, çağ, zaman demektir. 3 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.

104. Hümeze süresi: Anlamı: Dedikodu yapan, çekiştiren anlamına gelir. 9 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.

105. Fil süresi: Anlamı: Fil Olayını anlattığı için bu isim verilmiştir. 5 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.

106. Kureyş süresi: Surede Allah'ın Kureyş kabilesine yardım ettiğinden bahsedilir. 4 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.

107. Maun süresi: Anlamı: Karşılıklı yardımlaşma, dayanışma manasına gelir. 7;ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.

108. Kevser süresi: Anlamı: Cennetteki bir nehrin adıdır. 3 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.

109. Kafirun süresi: Anlamı: Kafir kelimesinin çoğuludur. 6 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.

110. Nasr süresi: Anlamı: Yardım demektir. 3 ayettir. Medine'de nazil olmuştur.

111. Tebbet süresi: Anlamı: Kıvrılmış ip manasına gelir. 5 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.

112. İhlas süresi: Anlamı: İçten bir şekilde ibadet etmek demektir. 4 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.

113. Felak süresi: Anlamı: Kurtuluşa ermek anlamına gelir. 5 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur.

114. Nas süresi: Anlamı: İnsanlar demektir. 6 ayettir. Mekke'de nazil olmuştur. 

Kur’ân-ı Kerîm’deki İşaretler ve Anlamları

 م Mim

Muhakkak durmalıdır. Durmak vâcibdir, durulmayıp geçilirse anlam bozulur.

ط Tı

Durmak gerekir.

ج Cim

Geçmek de durmak da câizdir fakat durmak daha iyidir.

ز Ze

Geçmek de durmak da câizdir fakat geçmek daha iyidir.

ق Gaf

Geçmek de durmak da câizdir fakat geçmek daha iyidir.

لا Lâmelif

Durulmaz! Bulunan yerde durulursa, önceki kelime ile birlikte tekrar okunur. Âyet-i kerime sonunda durunca, tekrar edilmez.

قف Gıf

Durmak daha iyidir.

ص Sad

Durmakta mahzur yoktur.

صلي Sad-Lam-Ya

 Geçmek daha iyidir.

.:__:. Üç nokta:

Bu üç noktanın birisinde durulur. Eğer üzerinde üç nokta bulunan birinci kelimede durulursa, üç nokta olan ikinci kelimede durulmaz. Birinci kelimede durulmamışsa, ikincide durulur. Her ikisinde de durmamak veya her ikisinde de durmak câiz değildir

ع Ayn

Bazı âyet-i kerimelerin sonunda bulunur. Namazda okunursa bu işaret bulunan yerde rukûya gitmek iyi olur.

ك Kef

Kezalik demektir. Kendisinden önce hangi secavent geçmişse, bu da öyle demektir.

الجزؤ : Cüz başlarını belirtmek için yazılmıştır. 20 sayfaya bir cüz denir (son cüz olan 30. cüz, 26 sayfadır).

حزب : Her cüz 4 hizbe ayrılır, her cüzün ¼’ini gösterir (26 sayfa olan 30. cüzde de 4 hizb vardır).

سجده : Secde ayetlerini gösterir ve o ayet hizasına konur.  Kuran’da şu 14 yerde secde âyeti vardır.

مد : Hangi harfin altında bulunuyorsa o harf bir elif miktarı uzatılır

قصر : Hangi harfin altında bulunuyorsa, o harf uzatılmadan okunur.

ص : Vasl hemzeleri (okunmadan geçilen hemzeler) üzerine konur. 

قطع : Katı hemzeleri (muhakkak okunması gereken hemzeler) altına konur. 

نِ : Sonu tenvinli kelimelerden bir sonraki kelimeye geçişi sağlar (Bu durumda tenvin tek harekeye düşer ve vasıl nun’u esreli olarak okunur). 

س : Kuran’da ص harfiyle yazıldığı halde س gibi ince okunması gereken yerlerde kullanılır. Sad harfinin altına yazıldığı yerlerde “sad” harfi,“sin” gibi okunur

اماله (İmâle): Yalnızca Hud 11/41 s. 227’deki مَجْرَاهَا kelimesindeki ra’nın altında bulunur. Burada ra harfi, üstünden esreye doğru meyillendirilerek okunur.

ادغام (İdgam): Altına yazıldığı kelime, yazıldığı gibi değil de, idgam ile okunur. Yalnızca Hud 11/42 s. 227’de vardır: 

تسهيل (Teshîl): Kolaylaştırmak demektir. Birbirini takip eden iki hemzenin altına yazılır. Bu iki hemzeden birincisi yerinden, ikincisi ise, he sesi karıştırılmadan, hemze tam yerine verilmeden, hemze ile elif arasında yumuşak olarak (hafifce hemzeden medde kayar gibi) okunur. Asım kıraatına göre sadece Fussilet 41/44, s. 482’de teshîl vardır ve Kuran’da bu kelimenin altında “teshîl” yazılıdır:  ءَأَعْجَمِيٌّ (Fussilet 41/44, s. 482). Burada ne “ê” diyeceğiz, ne de “ee”, ikisinin arasında yumuşak bir sesle okunur.

اشمام (İşmâm): Sükûndan sonra kelimenin sonunda bulunan ötre harekesine işaret etmek için dudakların ileriye doğru toplamasına işmam denir. İşmam sadece ötrede ve aslı ötre olanda olur. Hükmü: Asım kıraatına göre Yusuf 12/11, s. 237 dışında, vacip değildir ve esas olarak sağırlar için yapılır:

لَا تَأْمَنَّا  (Yusuf 12/11, s. 237). Bu kelimenin aslı: لَا تَأْمَنُنَا . Kuran’da bu kelimenin altında “işmâm” yazar. Burada işmam yapmak herkes için gerekir (aslında “bize güvenmiyorsun” anlamında olan bu ifadenin, idğamlı/gunelli oluyuştan dolayı “bize güvenme” şeklinde anlaşılmaması için).

تفخيم : Altına yazıldığı harfin kalın okunması gerektiğini gösterir. Özellikle yanılınılabilecek yerlerde kullanılır. 

Fitre nedir ?

 Türkçede fitre şeklinde söylenen fıtır sadakası temel ihtiyaçların dışında yeterli miktarda mala sahip olan her müslümanın ramazanda vermesi vacip olan bir sadakadır. Fitre kişi başına verilir. Ailedeki bütün bireylerin fitresini büyüklerden biri verir.Sözlükte “yaratmak, icat etmek; kesmek, yarmak, ikiye ayırmak” mânalarına gelen fatr kökünden türeyen fıtr kelimesi oruca son vermeyi, orucu açmayı (iftar) ifade eder. Bundan dolayı ramazan bayramına îdü’l-fıtr denildiği gibi ramazan ayını yaşamanın, onun mükâfat ve bereketinden faydalanmanın bir şükran belirtisi olarak verilen sadakaya da sadakatü’l-fıtr (sadaka-i fıtr) veya zekâtü’l-fıtr denilir. Bu tamlama kısaltılmış olarak fıtra ve Türkçe’de fitre şeklinde kullanılmaktadır.

Fıtır sadakasının vacip olma zamanı Ramazan bayramının birinci günü olmakla birlikte, bayramdan önce de verilebilir. Hatta bu daha faziletlidir. Bununla birlikte, bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Ancak, bayram namazından önce verilmesi müstehap kabul edilmiştir.

Ergenlik çağına erişen müslüman erkeğin fitre vermesi gereklidir. Evli olmayan müslüman kadınlar fitrelerini kendileri öderler. Evli kadınların fitresi Ebû Hanîfe’ye göre yine kendileri, diğer üç mezhebe göre ise fitre borcu nafakaya dahil olduğu için koca tarafından ödenir. Çocukların malları varsa velileri fitrelerini bu maldan öder; malları yoksa nafakalarını temin etmekle yükümlü olan kimse çocuklara ait bu borcu kendi malından ödemek zorundadır. Ancak İmam Muhammed çocukların fitrelerinin babaları tarafından ödeneceği, dolayısıyla babası olmayan çocuğun fitre yükümlülüğünün de bulunmayacağı görüşündedir.

Günümüzde fitrenin tesbiti konusunda iki ölçünün esas alınması teklif edilmiştir. 1. Hadislerde geçen yiyecek maddelerinin 1’er sâ‘ının (yaklaşık 3 kg.) para cinsinden ortalamasının alınması. Bu uygulama ile ramazan ayında üzüm, hurma, buğday, arpa gibi maddelerin çeşitli kaliteleri göz önüne alınarak fitre için birçok değişik rakamın ortaya çıkması ve müslümanların bu durum karşısında tereddüde düşmesi önlenmiş olacaktır. 2. Bir fakirin ekmek ve normal bir katıkla bir günlük yiyeceğini sağlayacak meblağın tesbit edilmesi. Bu usul takip edildiği takdirde, belirlenen meblağın hadislerde adı geçen en ucuz maddenin -meselâ arpanın- bedelinden daha düşük olmaması gerekmektedir.

Her yıl kişi başına verilecek olan miktarı Diyanet İşleri Başkanlığı belirler. Ve 2021 yılı için 28₺ olarak hesaplanmıştır.

Tilavet secdesi nedir ?

Tilavet secdesi, Kur’ân-ı Kerim'de ondört yerde, secde ayeti vardır. Kuran-ı Kerimde 14 yerde geçen secde ayetlerinin okunması veya işitilmesi halinde yapılan secdeye tilavet secdesi denir. Bunlardan birini okuyanın veya işitenin, manasını anlamasa da, bir secde yapması vacibdir. Secde ayetlerini yazan, heceleyen secde yapmaz. Hanefîlere göre vacip, Şafiî ve Hanbelîlere göre sünnet-i müekkededir. Bir mecliste, aynı secde ayeti birden fazla okunursa bir secde yapmak yeterlidir. Namaz dışında secde âyetini okuyan veya secde ayetini işiten kişi, tilavet secdesine niyet ederek tekbir alır ve secdeye gider.

Tilavet secdesi nasıl yapılır?

Namaz dışında secde ayetini okuyan veya secde ayetini işiten kişi, tilavet secdesine niyet ederek abdestli olarak, kıbleye karşı ayakta durup, elleri kulaklara kaldırmadan "Allahü ekber" diyerek secdeye gider. Üç defa "sübhâne rabbiye'l-a'lâ" dedikten sonra tekbir alarak secdeden kalkar ve "semi'nâ ve ata'nâ gufrâneke rabbenâ ve ileyke'l-masîr" der. (Bakara suresi, 286)

Niyet şarttır. Niyetsiz sahih olmaz. Secde âyetini işiten cünüp veya abdestsiz kimse, temizlendikten sonra tilavet secdesi yapar. Bir oturumda, bir secde âyetini birkaç defa okuyan ve işiten, hepsi için bir secde eder. Bir oturumda ne kadar secde âyeti okunmuşsa, o kadar tilavet secdesi gerekir. Mesela üç secde ayeti okunursa, üç secde gerekir.

Namaz esnasında okunan secde ayetini namazda olmayan bir kimse işitirse tilavet secdesi yapar. Namazda olan kimse, namaz dışından bir kimsenin okuduğu secde ayetini işitirse, namazını tamamladıktan sonra secde yapar.

Namaz kılan kişi okuyunca, hemen ayrıca rüku veya bir secde yapıp ayağa kalkar. Okumasına devam eder. Secde ayetini okuduktan iki üç ayet sonra namazın rükuuna eğilirse ve tilavet secdesine niyet ederse, namazın rüku veya secdeleri, tilavet secdesi yerine geçer.

Tilavet secdesine özgü özel bir dua yoktur. Ancak tilavet secdesini gerektiren âyetleri işiten kişinin, hemen secde yapmaya fırsat bulamaz ise, “Semi’nâ ve eta’nâ ğufrâneke Rabbena ve ileyke’l-masîr” yani “İşittik ve itaat ettik!” demesi müstehaptır. O anda yapamadığı secdeyi daha sonra yapar. 

Türkçe meali okunurken tilavet secdesi yapma zorunluluğu yoktur fakat yapılırsa daha sevaptır.

Tilavet secdesi geçen ayetler ;

1. A'raf suresi- 206. Ayet
2. Ra'd suresi- 15. Ayet
3. Nahl suresi- 49. Ayet
4. İsrâ suresi- 107. Ayet
5. Meryem suresi- 58. Ayet
6. Hac suresi- 18. Ayet
7. Furkan suresi- 60. Ayet
8. Neml suresi- 25. Ayet
9. Secde suresi- 15. Ayet
10. Sad suresi- 24. Ayet
11. Fussilet suresi- 37. Ayet
12. Necm Suresi 62. Ayet
13. İnşikak suresi- 21. Ayet
14. Alak suresi- 19. Ayet

Arapça ve Türkçe mealleri ;

1- Â'râf sûresinin 206. Ayeti

إِنَّ ٱلَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ لَا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِۦ وَيُسَبِّحُونَهُۥ وَلَهُۥ يَسْجُدُونَ ۩

Şüphesiz Rabbin katındaki (melek)ler O’na ibadet etmekten büyüklenmezler. O’nu tespih ederler ve yalnız O’na secde ederler.

2- Ra'd sûresinin 15. Ayeti

وَلِلَّهِ يَسْجُدُ مَن فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا وَظِلَٰلُهُم بِٱلْغُدُوِّ وَٱلْءَاصَالِ ۩

Göklerde ve yerde kim varsa, ister istemez kendileri de gölgeleri de sabah akşam Allah’a boyun eğer.

3- Nahl sûresinin 49. Ayeti

وَلِلَّهِ يَسْجُدُ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ مِن دَآبَّةٍ وَٱلْمَلَٰٓئِكَةُ وَهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ ۩

Göklerde ve yerde bulunan canlılar ve melekler büyüklük taslamadan Allah’a secde ederler (boyun eğerler).

4- İsrâ sûresinin 107. Ayeti

قُلْ ءَامِنُوا۟ بِهِۦٓ أَوْ لَا تُؤْمِنُوٓا۟ ۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْعِلْمَ مِن قَبْلِهِۦٓ إِذَا يُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ سُجَّدًا ۩

De ki: “Ona ister inanın, ister inanmayın. Şüphesiz, daha önce kendilerine ilim verilenler, Kur’an kendilerine okunduğunda derhal yüzüstü secdeye kapanırlar.”

5- Meryem sûresinin 58. Ayeti

أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ أَنْعَمَ ٱللَّهُ عَلَيْهِم مِّنَ ٱلنَّبِيِّۦنَ مِن ذُرِّيَّةِ ءَادَمَ وَمِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ وَمِن ذُرِّيَّةِ إِبْرَٰهِيمَ وَإِسْرَٰٓءِيلَ وَمِمَّنْ هَدَيْنَا وَٱجْتَبَيْنَآ ۚ إِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتُ ٱلرَّحْمَٰنِ خَرُّوا۟ سُجَّدًا وَبُكِيًّا ۩

İşte bunlar, Âdem’in ve Nûh ile beraber (gemiye) bindirdiklerimizin soyundan, İbrahim’in, Yakub’un ve doğru yola iletip seçtiklerimizin soyundan kendilerine nimet verdiğimiz nebîlerdir. Kendilerine Rahmân’ın âyetleri okunduğu zaman ağlayarak secdeye kapanırlardı.

6- Hac sûresinin 18. Ayeti

أَلَمْ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ يَسْجُدُ لَهُۥ مَن فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَن فِى ٱلْأَرْضِ وَٱلشَّمْسُ وَٱلْقَمَرُ وَٱلنُّجُومُ وَٱلْجِبَالُ وَٱلشَّجَرُ وَٱلدَّوَآبُّ وَكَثِيرٌ مِّنَ ٱلنَّاسِ ۖ وَكَثِيرٌ حَقَّ عَلَيْهِ ٱلْعَذَابُ ۗ وَمَن يُهِنِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِن مُّكْرِمٍ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ يَفْعَلُ مَا يَشَآءُ ۩

Görmedin mi ki şüphesiz, göklerde ve yerde olanlar, güneş, ay, yıldızlar, ağaçlar, hayvanlar ve insanların birçoğu Allah’a secde etmektedir. Birçoğunun üzerine de azap hak olmuştur. Allah, kimi alçaltırsa ona saygınlık kazandıracak hiçbir kimse yoktur. Şüphesiz Allah, dilediğini yapar.

7- Furkân sûresinin 60. Ayeti

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱسْجُدُوا۟ لِلرَّحْمَٰنِ قَالُوا۟ وَمَا ٱلرَّحْمَٰنُ أَنَسْجُدُ لِمَا تَأْمُرُنَا وَزَادَهُمْ نُفُورًا ۩

Onlara, “Rahmân’a secdeye kapanın denildiğinde “Rahmân da nedir? Senin bize emrettiğine mi secde edeceğiz?” derler ve bu onların nefretini artırır.

8- Neml sûresinin 25. Ayeti

أَلَّا يَسْجُدُوا۟ لِلَّهِ ٱلَّذِى يُخْرِجُ ٱلْخَبْءَ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَيَعْلَمُ مَا تُخْفُونَ وَمَا تُعْلِنُونَ

“Göklerde ve yerde gizli olanı ortaya çıkaran, sizin gizlediğiniz ve açığa vurduğunuz şeyleri bilen Allah’a secde etmesinler diye (şeytan onları yoldan çıkarmış.)”

9- Secde sûresinin 15. Ayeti

إِنَّمَا يُؤْمِنُ بِـَٔايَٰتِنَا ٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا۟ بِهَا خَرُّوا۟ سُجَّدًا وَسَبَّحُوا۟ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ ۩

Bizim âyetlerimize ancak, kendilerine bu âyetlerle öğüt verildiği zaman secdeye kapanan, kibirlenmeksizin Rablerine hamd ederek tespih edenler inanırlar.

10- Sâd sûresinin 24. Ayeti

قَالَ لَقَدْ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعْجَتِكَ إِلَىٰ نِعَاجِهِۦ ۖ وَإِنَّ كَثِيرًا مِّنَ ٱلْخُلَطَآءِ لَيَبْغِى بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَقَلِيلٌ مَّا هُمْ ۗ وَظَنَّ دَاوُۥدُ أَنَّمَا فَتَنَّٰهُ فَٱسْتَغْفَرَ رَبَّهُۥ وَخَرَّ رَاكِعًا وَأَنَابَ ۩

Davud dedi ki: “Andolsun, senin koyununu kendi koyunlarına katmak istemek suretiyle sana zulmetmiştir. Esasen ortakların pek çoğu birbirine haksızlık eder. Ancak iman edip salih ameller işleyenler başka. Onlar da pek azdır.” Dâvûd, bizim kendisini imtihan ettiğimizi anladı. Derken Rabbinden bağışlama diledi, eğilerek secdeye kapandı ve Allah’a yöneldi.

11- Fussilet sûresinin 37. Ayeti

وَمِنْ ءَايَٰتِهِ ٱلَّيْلُ وَٱلنَّهَارُ وَٱلشَّمْسُ وَٱلْقَمَرُ ۚ لَا تَسْجُدُوا۟ لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَٱسْجُدُوا۟ لِلَّهِ ٱلَّذِى خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ ۩

Gece, gündüz, güneş ve ay Allah’ın varlığının delillerindendir. Güneşe ve aya secde etmeyin. Eğer gerçekten Allah’a kulluk ediyorsanız, onları yaratan Allah’a secde edin.

12- Necm sûresinin 62. Ayeti

فَٱسْجُدُوا۟ لِلَّهِ وَٱعْبُدُوا۟ ۩

Haydi Allah’a secde edin ve O’na kulluk edin.

13- İnşikak sûresinin 21. Ayeti

وَإِذَا قُرِئَ عَلَيْهِمُ ٱلْقُرْءَانُ لَا يَسْجُدُونَ ۩

Onlara Kur’an okunduğu zaman secde etmiyorlar.

14- Alâk sûresinin 19. Ayeti

كَلَّا لَا تُطِعْهُ وَٱسْجُدْ وَٱقْتَرِب ۩

Hayır! Sakın sen ona uyma; secde et ve Rabbine yaklaş.