Bono nedir?

 Bono emre yazılı bir ödeme taahhüdüdür. Ödeme kolaylığı sağlayan ve nakit yerine geçen emre yazılı kambiyo senetlerine de, sermaye piyasaları aracılığıyla finansman sağlamak için ihraç edilen sabit getirili menkul kıymetlere de bono denir. 

Kıymetli evrak sayılan bonoyu düzenleyen borçlu (keşideci /muhatap), bononun üzerinde yazılı tutarı bononun alacaklısına (lehtar) veya emrettiği kişiye, varsa bononun üzerinde yazılı ödeme tarihinde ve yerinde, yoksa ibrazında, kayıtsız şartsız ödeme taahhüdünde bulunur. Bonolar ancak emre yazılı olarak düzenlenebildikleri ancak ciro edilerek devredilebilirler.

Borsada işlem gördükleri için menkul kıymet sınıfına giren ve risksiz veya düşük riskli ve sabit getiri sağlayan bonolar ise devletler, yerel yönetimler veya özel şirketler tarafından ihraç edilen, Hazine Bonosu, Devlet Tahvili, Banka Bonosu, Finansman Bonosu gibi çeşitleri olan borçlanma araçlarıdır. Borsada işlem gören bonoların ihraçları, alım ve satımları 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu, kambiyo senedi niteliğinde olan bonolar 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabidir.

Bononun Zorunlu Unsurları ve Şartları

Aşağıda belirtlen Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) 776. maddesinde açıklanan özel şekil şartlarına uyularak düzenlenmeyen bono veya emre yazılı senetler bono niteliği taşımaz;

• Bono veya Emre Muharrer Senet: Bono metninde "Emre Yazılı Senet" veya "Bono" ibaresinin bulunması zorunludur. 
• Kayıtsız ve Şartsız Ödeme Taahhüdü: Bononun, borçlunun bono üzerinde yazılı tutarı “kayıtsız şartsız ödeyeceği” taahhüdünü içermesi gereklidir. 
• Ödeme Tarihi: Vade tarihi içeren bonolar vade tarihinde, içermeyenler ise görüldüğünde ödenir. Vade tarihi bononun zorunlu şekil şartlarından biri değildir. 

• Ödeme Yeri: Üzerinde ödeme yeri yazılı olmayan bonoların düzenleme yeri ödeme yeri sayılır. Ödeme yeri bononun zorunlu şekil şartlarından biri değildir.
• Alacaklının (Lehdarın) Adı ve Soyadı: Bono hamiline düzenlenemediği için bononun üzerinde yazılı tutarın ödeneceği kişinin adı ve soyadı yazılır.
• Düzenlenme Tarihi: Üzerinde düzenlenme tarihinin yazılı olmayan boolar geçersiz sayılır.
• Düzenleyenin Adı Soyadı ve İmzası: Bononun borçlunun adı soyadı ve imzasını içermesi gerekir.
• Ciro İşlemleri: Bono üzerindeki haklar ciroyla 3.kişilere kayıtsız ve şartsız devredilebilir. 2 türlü ciro yapılır;

1. Tam Ciro: Bononun arka yüzüne ciro yapılacak kimsenin adı ve soyadı ve ünvanını ve "Ödeyiniz" ibaresini yazılarak imzalanır. 
2. Beyaz Ciro: Bononun arka yüzünün imzalanması yeterlidir. 

Bono ve Tahvil Farkı

Bono ile tahvil arasındaki en temel fark bononun en fazla 1 yıl, tahvilin ise en az 1 yıl en çok 30 yıl vadeli olmasıdır. Ayrıca bonolar iskontolu ve kuponsuz olarak ihraç edilirken, tahviller iskontolu veya sabit ve değişken faizli kuponlu olarak ihraç edilebilirler.

Bono Türleri

• Hazine Bonosu/Devlet Bonosu: Devletin, kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile çıkarttığı borç senedidir. Bu tip senetler T.C Hazinesi tarafından TL ya da döviz olarak çıkartılabilir, ve faizlerinin ödenmesi garanti olduğundan dolayı en güvenli bono türleridir.
• Banka Bonoları: Kalkınma ve yatırım bankaları tarafından, borçlu sıfatı ile çıkartılan senetlere banka bonosu denir. Halka arz edilecek olan banka bonolarının vadesi 60 – 360, tahsilli satılacak olanların vadesi ise 15 – 360 gün arasındadır.

• Altın, Gümüş, Platin Bonoları: Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası(Eski adı ile İstanbul Altın Borsası) üyesi bankalar ya da kıymetli maden aracı kurumları tarafından, kıymetli maden cinsinden çıkartılan senetlerdir. Bu borç senetlerinin, iskontolu, ya da iskontosuz olarak satılabilmesi mümkündür.

• Finansman Bonoları: Anonim ortaklık statüsündeki bankalar, büyük firmalar, finans kuruluşları tarafından ihraç edilen borç senetleridir. Bunlar, genel olarak, işletmelerin kısa vadeli fon ihtiyacına cevap vermek amacı ile kullanılırlar. Finansman bonolarının geri ödeme süreleri, en fazla dokuz ay olarak belirlenmiştir.

Bono Nasıl Alınır ?

Bir aracı kurumda yatırım hesabı açtıran herkes Borsa İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Kesin Alım Satım Pazarı’nda (2.el piyasada) işlem gören menkul kıymet niteliğindeki bonoları alıp satabilir. Yeni ihraç edilen Hazine Bonosu, Devlet ve Şirket Tahvillerini ve diğer bono türleri ise bankalar ve aracı kurumlar kanalıya satın alınabilir. Yatırımcılar bonoları vadesinden önce 2.el piyasada her zaman alıp satabilirler. Bono yatırımı yapabilmek için bir aracı kurum veya bankada yatırım hesabı açtırmak gereklidir. Yatırımcılar, bankalar veya aracı kurumlar kanalıyla yeni ihraç edilen bonoları satın alabilecekleri gibi Borsa İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Kesin Alım Satım Pazarı’nda (2.el piyasada) işlem gören menkul kıymet türündeki bonoların hepsine yatırım yapabilirler. 100.000 TL’nin altındaki tüm bono ve tahvil emirleri Borsa İstanbul Kesin Alım Satım Pazarında (2.el sabit getirili menkul kıymet işlemleri) işlem görür.

CRM nedir ?

Customer Relationship Management ya da “Müşteri İlişkileri Yönetimi”, firmaların var olan veya potansiyel müşterileri ile kurdukları ilişkiyi en verimli, en etkin ve sonuçta en karlı hale getirmek için kullandıkları yöntemler bütünüdür. Müşteriyi dinleyerek satış için yeni stratejiler geliştirmek anlamına gelir. CRM yazılımları bu amaç için geliştirilen tüm yazılımlardır. Yani CRM yazılımları, var olan müşteriyi korumanın yanı sıra potansiyel müşteriye de ulaşarak yeni müşteriler kazanmak ve tüm bu müşteri kitlesini elde tutarak sonuçta markaya ve ürüne bağımlı sadık müşteriler elde etmek amacıyla yapılan tüm çalışmalara verilen genel isimdir. CRM yazılımları ile müşteri kendini özel olarak hisseder, dolayısıyla firma veya ürün için bağımlılık oluşur. En iyi CRM programı firmaların süreçlerine, ihtiyaçlarına göre değişkenlik göstermektedir.

Tipik bir CRM çözümü, müşteri adayları ile kurulan ilk temastan, satış sonrası hizmetlere kadar tüm satış aşamalarının kolay takip edilebilmesi için birçok özellik barındırır. Şirket yöneticileri, CRM çözümlerini satış organizasyonunu yönetmek, satış performanslarını ölçümlemek ve süreçleri geliştirmek için kullanılırken; satış ekipleri CRM’i teklif hazırlamak, sipariş takip etmek, geçmiş satışlara erişmek ve tüm bilgileri kayıt altına almak ve diledikleri zaman bu bilgilere kısa sürede erişebilmek için kullanır.

Sayısız e-posta, çeşitli excel dosyaları ve elle yazılmış notlarda saklı müşteri bilgileri yerine, CRM’de belli bir düzenle kaydedilen bilgiler, bir şirketin tüm çalışanlarının gerekli bilgilere ihtiyaç duydukları anda ulaşabilmelerini sağlar. CRM kullanan bir şirketin müşterisi ofisi aradığında, telefonu açan kişi müşteriyi tanımıyor olsa bile, hızlıca tüm kayıtlara ulaşarak hizmet vermeye devam edebilir, müşterinin yeni taleplerini de ekip arkadaşlarının görebileceği şekilde CRM’e kaydedebilir. Tüm ekibin müşterilerle nasıl iletişim kurulduğunu, hangi ürünleri satın aldıklarını, ne zaman satın aldıklarını ve daha fazlasını görebilmesi, şirketlerde iş birliğinin ve verimliliğin artması anlamına gelir.

Yeni kısıtlamalar ve risk haritası

•  Türkiye'nin tamamında sokağa çıkma sınırlaması akşam 21.00 ve sabah 05.00 olarak haftanın her günü devam edecek.
• Yüksek risk grubunda yer alan illerde hafta sonu sokağa çıkma kısıtlaması, Cuma 21.00-Cumartesi 05.00 saatleri arasıyla Cumartesi günü saat 21.00'de başlayıp Pazar gününün tamamını kapsayıp Pazartesi günü saat 05.00'de bitecek şekilde uygulanacak.
• Çok yüksek risk grubunda yer alan illerde ise hafta sonu sokağa çıkma kısıtlaması, Cuma günü saat 21.00'de başlayıp Cumartesi ve Pazar günlerinin tamamını kapsayıp Pazartesi günü saat 05.00'de bitecek şekilde uygulanacak.
• Sokağa çıkma kısıtlamasının uygulama biçimine göre Cumartesi ve/ veya Pazar günü market, bakkal, manav, kasap, kuruyemişçiler ve çiçekçiler 10.00-17.00 saatleri arasında açık olacak. Yine belirtilen süre içerisinde marketler, bakkallar, manavlar, kasaplar, kuruyemişçiler ve çiçekçiler telefonla ya da online olarak aldıkları siparişleri teslim edebilecek.
• Lokanta ve kafe gibi işletmeler renk ayrımı olmaksızın tüm Türkiye'de yüzde 50 kapasite ve belirlenen kurallara uygun şekilde çalışabilecek. 
• Lokanta/restoran, pastane ve tatlıcı tarzı işyerleri Cumartesi ve/ veya Pazar günü 10.00-20.00 saatleri arasında paket servis faaliyetlerine devam edebilecek. Online sipariş firmaları da Cumartesi ve / veya Pazar günü 10.00-24.00 saatleri arasında siparişleri teslim edebilecek
• Türkiye genelinde tüm okul öncesi eğitim kurumlarında, ilkokullarda, 8. ve 12. sınıflarda öğretim sürecek.
• Yüksek ve çok yüksek riskli illerde 8. sınıf hariç ortaokul sınıfları ve 12. sınıf hariç tüm lise sınıfları kapalı olacak.
• Ramazan ayı boyunca ülke genelinde toplu iftar ve sahur gibi etkinlikler gerçekleştirilmeyecek. 
• Mübarek ay boyunca, ülke genelinde hafta sonları sokağa çıkma sınırlaması uygulanacak.
• Sadece ramazan boyunca Türkiye genelinde lokanta ve kafe gibi işletmelerin hizmetleri paket servisle sınırlandırılacaktır.

Mart ayının son haftasına göre;

Düşük Riskli İller;

Şırnak. (1 İl)

Orta Riskli İller; 

Batman, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Uşak, Van. (10 İl)

Yüksek Riskli İller; 

Adana, Afyonkarahisar, Ağrı, Bingöl, Burdur, Denizli, Hatay, Kahramanmaraş, Kars, Kırşehir, Manisa, Tunceli. (12 İl)

Çok Yüksekli İller; 

Adıyaman, Aksaray, Amasya, Ankara, Antalya, Ardahan, Artvin, Aydın, Balıkesir, Bartın, Bayburt, Bilecik, Bolu, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Düzce, Edirne, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Iğdır, Isparta, İstanbul, İzmir, Karabük, Karaman, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Kırklareli, Kilis, Kocaeli, Konya, Kütahya, Malatya, Mersin, Muğla, Nevşehir, Niğde, Ordu, Osmaniye, Rize, Sakarya, Samsun, Sinop, Sivas, Tekirdağ, Tokat, Trabzon, Yalova, Yozgat, Zonguldak, (58 İl)

Türkiye sabit kur sistemine geçebilir mi ?

 Sabit kur rejimi: Yerli paranın dış değerinin Merkez Bankası tarafından belirli bir kurla yabancı paralara karşı eşitlenmesi rejimidir. Sabit kur, bir kez belirlendiğinde Merkez Bankası tarafından değiştirilinceye kadar aynı kalır. Sabit kur rejiminin çeşitli uygulanma biçimleri vardır. Sabitleme rejimi; yerli parayı yabancı paralara belirli bir kur ile sabitleyip orada tutmak demektir. 

Peg rejimi; yerli parayı belirli bir rezerv paraya ya da birden fazla paranın oluşturduğu bir sepete bağlamaya peg etme deniyor. Para kurulu rejimi; bu da asıl olarak peg rejimiyle aynı ilke içinde yürür, yani peg rejimi için yapılan tanımlama bu rejim için de geçerlidir. Para kurulu rejiminin belirgin farkı, yerli paranın basılmasının döviz girişine bağlanmış olmasıdır. Yani yerli para bu rejimde döviz karşılığında basılmış olur.  

Dalgalı kur rejimi: Yerli paranın yabancı paralarla ilişkisinin piyasalarda (arz ve talep kurallarına göre) belirlendiği kur rejiminin adıdır. Bu rejimde yerli paranın yabancı paralarla olan ilişkisi gün içinde sürekli olarak yeniden belirlenir. Dalgalı kur rejiminin farklı uygulanma biçimleri vardır. Tam dalgalı kur rejimi; dalgalı kur rejiminde Merkez Bankası ya da başka bir kurum paranın dış değerine müdahale etmiyorsa bu rejime tam dalgalı kur rejimi denir. Müdahaleli dalgalı kur rejimi; dalgalı kur rejiminde Merkez Bankası kurdaki değişimlere döviz alım satımı yaparak ya da başka yollarla müdahale ediyorsa bu rejime müdahaleli dalgalı kur rejimi denir. Bant içinde dalgalanma rejimi; döviz kurunun belirli bir bant aralığında dalgalanmasına bu bandın altına veya üstüne geçmesi halinde Merkez Bankası’nın müdahale etmesi biçiminde uygulanan rejime verilen addır.

TÜRKİYE 1980'LERE KADAR SABİT KUR REJİMİNDEYDİ

Türkiye 1980’li yıllara gelene kadar sabit döviz kuru rejimi uyguladı. Bu rejim, TL’nin değerinin Merkez Bankası’nca belirlenmesi ve o değerde sabit tutulması yoluyla uygulanan sabitleme rejimi biçimindeydi. TL’nin değerinde ortaya çıkan ve çoğunlukla değer kaybı biçiminde olan değişiklikler genellikle bir defada ve devalüasyon biçimindeki müdahalelerle düzeltiliyor ve bu kez yeni eşitlik yeni sabit kur olarak belirleniyordu. Türkiye 1980’lerde döviz kurlarının piyasada belirlendiği ancak Merkez Bankası’nın müdahaleleriyle yön verdiği müdahaleli dalgalı döviz kuru rejimine geçti. Bu rejim 2000’lere kadar sürdürüldü. Kur rejimindeki üçüncü değişiklik 2000’lerde yapıldı ve 2001 krizi öncesinde Türkiye bant içinde dalgalanma rejimi uyguladı. Bu rejim uzun süreli olmadı ve 2001 kriziyle birlikte çöktü. Kriz sonrasında Türkiye dalgalı kur rejimine geçti.

TÜRKİYE SABİT KURU BUGÜN UYGULAYABİLİR Mİ?

Sabit kur rejimi, sermaye hareketlerinin serbest olduğu bir sistemde uygulanamaz. Yani sabit kur rejimine geçebilmek için öncelikle sermaye giriş çıkışını denetim altına almak ve dolayısıyla konvertibiliteden vazgeçmek gerekir. Bu da isteyenin istediği zamanda elindeki veya banka hesabındaki TL’leri verip istediği yabancı parayı alabilmesi olanağını kaldırır. Bu sistemde kimin ne kadar, ne zaman yabancı para alacağına devlet karar verir. Yurt dışına para göndermek veya yurt dışından döviz getirmek devletin iznine bağlı olur. Buna göre Türkiye’nin sabit kur rejimine geçebilmesi için sermaye hareketlerinin serbestliğini denetime altına alması ve TL’nin konvertibilitesini kaldırması gerekir. Türkiye’nin dış borç toplamı 466 milyar Dolar ve önümüzdeki bir yıl içinde bulması (yenilemesi) gereken döviz ihtiyacı (cari açık dahil) yaklaşık 240 milyar Dolar. Böyle bir durumda bu hamleleri yapmak Türkiye’ye döviz girişini durdurur ve döviz ihtiyacı yüksek olduğu için de anında döviz karaborsasını başlatır. Dolayısıyla Türkiye’nin böyle bir rejim değişikliğine gitmesi mümkün değildir.

Türkiye, sermaye hareketlerini denetlemeye başlamadan yani 1567 Sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Kanunu’nun en sert biçimine geri dönmeden, TL’nin konvertibilitesini kaldırmadan sabit kura geçemez. Bu yüzden devlet yetkilileri kur artışına önlem almasını gerekiyor.

Manisa ilinin ilçeleri

 Manisa ilinin toplamda 17 tane olmak üzere alfabetik sırasına göre ;

• Ahmetli
• Akhisar
• Alaşehir
• Demirci
• Gölmarmara
• Gördes
• Kırkağaç
• Köprübaşı
• Kula
• Salihli
• Sarıgöl
• Saruhanlı
• Selendi
• Soma
• Şehzadeler
• Turgutlu
• Yunusemre