Enflasyon;
Fiyatlar genel düzeyinin devamlı şekilde yükselmesi nedeniyle, referans para birminin sürekli değer kaybetmesi ve bunun sonucunda ise satın alma gücünün azalmasıdır. Bir diğer ifadeyle, yükselen fiyat düzeyleri nedeniyle, paranın satın alma gücünün düşmesi olarak tanımlanabilir.
Peki Enflasyon Nasıl Hesaplanır?
- Bir önceki yılın aynı ayına göre;
[(Xt/Xt-12) X 100] -100
- Bir önceki aya göre;
[(Xt/Xt-1) X 100] -100
X= Endeks Değeri
t = Cari Ay
t-12 = Bir önceki yılın aynı ayı
t-1 = Bir önceki ay
TÜİK tarafından enflasyon iki ayrı endeksle hesaplanıyor. Üretici fiyatlarıyla derlenerek hesaplanan endekse üretici fiyatları endeksi (ÜFE) deniyor.
Tüketiciye satış sırasında derlenen fiyatlar üzerinden hesaplanan endekse de tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) deniyor.
TÜFE; Hanehalklarının tüketimine yönelik malve hizmet fiyatlarında zaman içerisinde yaşanan değişimi ifade eder. TÜİK tarafından hesaplanan enflasyonda harcamalar 12 ana grup ve 43 alt grup altında toplanmıştır.
ÜFE; Belirli bir dönem içerisinde ülke içerisinde üretimi gerçekleştirilen ve yurt içine satşa konu olan ürünlerin üretici fiyatlarının zaman içerisindeki fiyat değişimlerini ölçen endekstir. Sektörel kapsamda; Madencilik ve Taşocakçılığı, İmalat, Elektrik ve Gaz, Su Temini olarak ayrılmaktadır.
Enflasyon iki ana nedenden ötürü yükselebilir;
- Yüksek para arzı dolayısıyla tüketicilerin eline daha fazla para geçmesinden dolayı tüketimin artması ve buna paralel olarak da yükselen talep nedeniyle enflasyonun artması sonucu.
- Belirli nedenlerden dolayı (ücretlerdeki, hammadde fiyatlarındaki, vergi fiyatlarındaki artış) nedeniyle üretim maliyetlerinde meydana gelen yükselişin maliyetleri yükseltmesiyle beraber maliyet enflasyonu ortaya çıkar.