Artırılmış gerçeklik (Augmented reality; AR), gerçek dünyadaki çevrenin ve içindekilerin, bilgisayar tarafından üretilen; ses, görüntü, grafik ve GPS verileriyle zenginleştirilerek meydana getirilen canlı veya dolaylı fiziksel görünümüdür. Bu kavram kısaca gerçekliğin bilgisayar tarafından değiştirilmesi ve artırılmasıdır. Teknoloji kişinin gerçekliğini zenginleştirme işlevini görür. Buna karşın sanal gerçeklikte ise gerçek dünya yerine tasarlanıp canlandırılmış bir dünya vardır.
Artırılmış gerçeklik (AR) ses, video, grafik veya GPS verileri gibi bilgisayar tarafından üretilip duyusal girdi ile artırılıp canlandırılan elemanların fiziksel, gerçek dünya ortamıyla birleştirilmesiyle oluşturulan yeni bir algı ortamının canlı doğrudan ya da dolaylı bir görünümüdür. Artırılmış gerçeklikle insan duyusuna hitap edecek ve hislerini hareket geçirecek girdiler bilgisayar tarafından modifiye edilip zenginleştirilir ve ortaya çıkan yeni gerçeklik kullanıcının algısına sunulur. Zenginleştirme gerçek zamanlı gerçekleşir ve çevredeki ögeler ile etkileşim içindedir. Artırılmış Gerçeklik ile kullanıcı gerçeklik ortamını oluşturan bilgiler ve diğer ögelerle etkileşime girebilir. Bulunulan çevreyle ilgili yapay bilgi ve ögeler gerçek dünyayla bağdaşabilir.
Daha basit bir şekilde açıklamak gerekirse artırılmış gerçekliğin yoğun bir şekilde kullanılacağını düşündüğümüz video oyunlarından bahsedebiliriz. İlk video oyununu kimin yarattığı konusunda özellikle de video oyunu kelimesinin nasıl tanımlandığına bağlı olarak birçok görüş bulunsa da yıllardır eğlenmemizi sağlayan bilgisayar oyunları en ilkelinden en gelişmişine kadar aslında hayatımızın bir bakıma simülasyondur. Örneğin; çok eski bir araba yarışı oyununu göz önüne aldığımızda şimdikilere göre gerçekçilikten uzak olduğunu söyleriz. Çünkü eski oyunlarda hislerimizi harekete geçiren birimlerin sayısı çok azdır. Günümüzde bilgisayar grafikleri o zamandan beri çok daha sofistike hale gelmiştir ve bu oynadığımız oyunlardan daha fazla zevk almamızı sağlamaktadır. Artırılmış gerçeklik ise bize daha fazlasını vermektedir.
Zenginleştirme gerçek zamanlı gerçekleşir ve çevredeki ögeler ile etkileşim içindedir. Gelişen zenginleştirilmiş gerçeklik teknolojisinin de yardımıyla kullanıcı etrafındaki bilgi ile etkileşime girebilir. Bulunulan çevreyle ilgili yapay bilgi ve ögeler gerçek dünyayla bağdaşabilir. Zenginleştirilmiş gerçeklik teriminin literatüre 1990 yılında Boeing üzerinde çalışan Thomas Caudell tarafından kazandırıldığına inanılır.
Artırılmış gerçeklik artık günümüzde pek çok firmanın dikkate aldığı ve üzerine yatırım yaptığı bir teknolojidir. Uygulamalar geliştikçe kullanıldığı alanlar da aynı şekilde arttı. Artık markalar AR teknolojisi ile müşterilerine daha gerçekçi bir deneyim sunmayı tercih eder hale geldi. Artırılmış teknoloji ile tasarlanan afişlerden panolara, bilboard’lardan animasyonlara kadar pek çok deneyime rastlıyoruz. Sosyal medya uygulamalarından tutun da tıp alanına kadar artık pek çok alanda karşımıza çıkıyor. Artırılmış teknoloji sayesinde sanal dünya gerçek hayatla birleşiyor ve bizlere bambaşka bir deneyim imkânı sağlıyor. Artırılmış gerçeklik artık pek çok alanda kullanılıyor. En sık kullanılan alanlarını ise şu şekilde listelemek mümkün.
- Pazarlama alanı
- Emlak sektörü
- Cihaz kurulum ve tamiri
- Dekorasyon
- Turizm sektörü
- Eğitim alanı
- Alışveriş
- Lojistik sektörü
- Müzeler ve sanat alanları
- Oyunlar
- İnşaat sektörü
Ülkemizde artırılmış gerçeklik teknolojisi üzerine kurulu pek çok deneyim var. Bunlar arasında Blippar ve Arox Bilişim en dikkat çekenleri diyebiliriz. Artırılmış gerçeklik örneklerinden biri de Aurasma isimli bir görüntü tanıma teknolojisidir. Aurasma HP Autonomi’nin artırılmış gerçeklik platformudur. Firmalar ve markalar ve hatta bireyler kendi artırılmış gerçeklik deneyimlerini oluşturmak ve paylaşmak için Aurasma’yı kullanır. Bu arada Aurasma platformu eğitim alanında da karşımıza sıkça çıkar. Özellikle öğretmenler, eğitmenler dest anlatımlarında bu platformu kullanır. iOS ve android tabanlı mobil cihazlar için ücretsiz bir uygulamadır